(Xây dựng) - Hà Nội và TP Hồ Chí Minh chiếm gần một nửa sản lượng tiêu thụ nước sạch sinh hoạt của cả nước. Đáng tiếc là tỷ lệ thất thoát nước của hai đô thị này cũng chiếm tới khoảng 40%, việc đưa công nghệ vào quản lý hệ thống đường ống chống rò rỉ đang là một giải pháp đem lại nhiều kỳ vọng cho các cơ quan chức năng.

“Trăm dâu đổ đầu”… đường ống cũ

Theo các chuyên gia, hầu hết nguyên nhân của việc thất thoát nước sạch là do đường ống cũ. Hiện tại ở TP Hồ Chí Minh có đến 10% các đường ống 30 - 40 năm tuổi, tại Hà Nội số đường ống cũ này nằm ở khu vực phố cổ. Việc cải tạo đường ống này rất phức tạp, tốn kém, hầu như không thể cải tạo toàn tuyến mà chỉ sửa được từng điểm đường ống bị rò rỉ.

Bên cạnh đó, việc đào đường tràn lan, thi công các công trình xây dựng cũng gây vỡ đường ống cấp nước, vấn nạn ăn cắp nước sạch cũng làm tăng tỷ lệ thất thoát nước. Hiện nay, cách ăn cắp phổ biến là khoan thẳng vào mạng đường ống, lắp đặt ống riêng để sử dụng không qua đồng hồ đo nước. Tình trạng này không chỉ gây thất thoát nước mà còn gây hại cho đường ống chính, có thể gây vỡ rò rỉ không thể kiểm soát…

Theo ông Bùi Sỹ Hoàng - Phó Giám đốc Công ty Cấp nước TP Hồ Chí Minh thì “Chỉ cần giảm 1% tỷ lệ thất thoát nước là xem như có thêm một lượng nước đủ cung cấp cho một phường”. Điều này cho thấy lợi ích lớn lao của việc hạ thấp tỷ lệ thất thoát nước.

Công tác chống thất thoát cần nhất vào sự giúp đỡ của đông đảo người dân, trong đó vận động nhân dân cung cấp thông tin báo vỡ, rò rỉ đường ống qua đường dây nóng là phương pháp hữu hiệu nhất. Ngoài ra, công tác áp dụng các biện pháp kỹ thuật như lắp đặt đồng hồ tổng ở từng khu vực trong địa bàn công ty cấp nước quản lý cũng làm giảm bớt tỷ lệ thất thoát nước.

Kiểm soát khu vực rò rỉ để giảm thiểu thất thoát

Công ty TNHH Hitachi đưa ra thị trường hệ thống quản lý nước rò rỉ loại mới dành cho các nước mới nổi bao gồm các nước trong khu vực Đông Nam Á. Hệ thống sử dụng công nghệ thông tin (IT) giúp dự đoán các khu vực có lượng nước rò rỉ lớn trong hệ thống ống nước, theo đó, tinh giản các hoạt động vận hành quản lý nước rò rỉ. Đồng thời, mô phỏng kết hợp phân tích dữ liệu cảm biến, công nghệ phân tích thủy lực để ước tính tỉ lệ dòng chảy, tốc độ dòng chảy và áp lực nước, nhằm phân chia mạng lưới đường ống nước và ước tính các khu vực nhỏ có lượng nước bị rò rỉ lớn, cho phép người điều hành ước tính lượng nước rò rỉ tính bằng các đơn vị đo rất nhỏ trước khi bắt đầu vận hành nhằm xác định các điểm bị rò rỉ tại hiện trường.

Điều này sẽ giúp xác định các khu vực mà nhà điều hành cần tập trung áp dụng các biện pháp chống rò rỉ, giúp họ tiến hành kiểm soát lượng nước rò rỉ hiệu quả hơn. Theo đó, việc lắp đặt hệ thống chỉ cần một số lượng tối thiểu các bộ cảm ứng mới do đó duy trì chi phí lắp đặt thấp. Những tính năng này giúp cho nhà điều hành trong việc quản lý lượng nước bị rò rỉ và đưa ra giải pháp khắc phục hiệu quả.

Một trong những công nghệ mà Hitachi tiến hành thí nghiệm tại nơi nước được xả ra từ các vòi cứu hỏa, mô phỏng hiện tượng rò rỉ giúp xác định hiệu quả của hệ thống. Dưới điều kiện này, nơi mà 3,5% lượng nước trung bình được xả ra từ một nơi xác định, hệ thống có thể tính toán chính xác lượng nước gia tăng đột biến từ hệ thống mô phỏng rò rỉ đặt tại nơi bị rò rỉ. Hệ thống đã được áp dụng thành công dù chỉ sử dụng các đầu đọc từ một vài bộ cảm ứng được lắp đặt trong mạng lưới cấp nước thí nghiệm.

Hơn nữa, thông tin về tuổi thọ của các đường ống được hệ thống phân tích, sử dụng sẽ góp phần quản lý nước rò rỉ và giúp cho việc xây dựng các kế hoạch nâng cấp mạng lưới đường ống nước.

Ông Kunizo Sakai, Phó Chủ tịch Cấp cao kiêm Giám đốc điều hành, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Công ty các Hệ thống Hạ tầng của Hitachi cho biết: “Rò rỉ nước dẫn đến nguy cơ thất thoát nguồn nước quý giá và cũng là một vấn đề nghiêm trọng xét từ góc độ an toàn cấp nước. Hitachi sẽ tiếp tục thúc đẩy công nghệ phân tích sức nước mà chúng tôi đã nghiên cứu trong nhiều năm nay nhằm kiến tạo các giải pháp cho các vấn đề môi trường nước như các biện pháp chống rò rỉ nước.”

Thanh Huyền